در وب سایت خالوی به بررسی و نحوه آشنایی نسبی با پمپ های جت خواهیم پرداخت ساده ترین نوع پمپ مورد استفاده در دستگاههای فنی روی یگانهای شناور پمپ جت است. این پمپ فاقد قطعات متحرک میباشد. پمپ جت ، پمپ به خصوصی است که جزو سه نوع پمپهای رفت و آمدی ، دورانی یا گریز از مرکز نمیباشد.
اصول اساسی پمپ جت
این پمپ یک پمپ پاشنده است که نوع معمولی آن پمپ حشره کش میباشد (و به پمپ FLIT معروف است). طرز کار آن چنین است که وقتی پیستون یک پمپ دستی رفت و آمدی به طرف جلو حرکت داده میشود، هوا از سوراخ انتهایی سیلندر جلو پیستون خارج میشود. این جریان سریع یا جت هوا به بالای لولهای که تا پایین سطح مایع داخل ظرف ادامه دارد، هدایت میشود.
جت هوا از بالای لوله گذشته و ملکولهای هوای داخل لوله را جذب میکند. وقتی که مولکولهای هوا جابجا میشوند، فشار داخل لوله کاهش مییابد. در همان زمان فشار اتمسفر روی سطح مایع درون ظرف به طرف پایین فشار وارد میکند و آن را در درون لوله به طرف بالا میراند. جت هوا اختلاف فشار بین دو سر لوله ایجاد میکند و فشار بیشتر یک سر لوله مایع را حرکت داده و از میان لوله به طرف سر دیگر لوله که فشار آن کمتر است، میراند.
پمپ جت اژکتوری
پمپ جت اژکتوری شامل شیپور همگرا است. از این قطعه به سیستم لوله بخار متصل است. بخار معمولا با فشار 150 پوند بر اینچ مربع به ورودی شیپوره وارد میگردد. لذا بخار با فشار نسبتا زیاد و سرعت کم وارد شیپوره میشود. همانطور که بخار در طول شیپوره پایین میرود، سرعت آن زیاد شده و فشار آن کم میشود. وقتی که فوران بخار دهانه انتهای شیپوره را ترک میکند، بخار هنوز دارای سرعت زیاد و فشار کم میباشد (کمتر از فشار اتمسفر). وقتی که از سیال اتاقک اطراف شیپوره همگرا میگذرد، فوران بخار ذرات هوای داخل اطاقک را با خود حمل میکند.
فشار هوای درون اتاقک کم میشود و در نتیجه بین دو سر لوله ورودی (مکش) اختلاف فشار بوجود میآید. وقتی که فشار درون اطاقک کم شود، سیالی که باید پمپ شود، در درون لوله ورودی بالا میآید. دلیل این امر چنین میتوان توجیه کرد که برای اینکه فشار سیال بیشتر از فشار انتهای لوله است، سیالی که به بالای لوله ورودی میرسد، نیز گرفتار فوران بخار میشود. شیپوره واگرا یک دیفیوزر (پخش کننده) است. وقتی که مخلوط از طول شیپوره پایین میرود، دیفیوزر باعث پخش آن میشود.
این نتیجه با کاهش سرعت و افزایش فشار حاصل میشود. این فشار کم به نام فشار خروجی شناخته شده است و برای بکار انداختن این نوع پمپها اهمیت زیادی دارد. چون فشار خروجی نیرویی است که پمپ باید برای غلبه بر هد فشار ایجاد کند. هد فشار ، نیروی مقاوم در مقابل جریان در قسمت خروجی پمپ میباشد و از نیروی وزن سیال ، نیروی اصطکاک سیال و موانع جریان تشکیل شده است.
پمپ جت ادکتوری
اساس کار ادکتور و اژکتور یکسان است و تنها فرق آنها در این است که آب دریا از سیستم اصلی حریق ناو به شیپوره همگرا میرود. حالت ادکتور برای توضیح چگونگی ایجاد فشار خروجی و نگهداری آن در شیپوره واگرا ، کمک میکند. این موضوع برای کار پمپ حائز اهمیت است. نیروی فشار خروجی باید بیشتر از وزن آب موجود در سیستم لوله کشی باشد. باید قبل از این که سیال بیشتری به داخل سیستم لوله کشی براند، قوی تر از هد فشار باشد.
موقعی که این فشار ضعیف تر باشد، وزن آب (یک فوت مکعب آب 62 پوند وزن دارد) باعث میشود که آب از اطراف شیپوره همگرا به داخل اطاقک برگردد. این اتفاق موقعی رخ میدهد که فشار سیالی که به شیپوره همگرا حمل شده از حد معین کمتر شود. فشار سیال ورودی به شیپوره همگرا حائز اهمیت است. موقعی که این فشار کاهش مییابد، سرعت (انرژی جنبشی) جریان جت نیز کاهش مییابد. در نتیجه فشار خروجی (انرژی پتانسیل) نیز باید کاهش یابد. در نتیجه حجم سیال خارج شده از پمپ کاهش خواهد یافت. وقتی فشار خروجی نتواند بر هد فشار غلبه کند، دیگر نمیتواند سیال را جابجا کند.
موارد مورد استفاده از پمپ جت در روی یگانهای شناور ، پمپ جت برای به جریان انداختن سریع هوا ، آب یا بخار به منظور ایجاد و نگهداری اختلاف فشار بین دو سر لوله پلاستیکی یا لوله جدار نازک یا جدار ضخیم بکار میرود.